ระบบงาน

ระบบงาน (Module) โปรแกรมห้องสมุด Digital Librarian

หมายเหตุ : ระบบทั้งหมด ทำงานได้ทั้งแบบ on Prem (on Premise คือติดตั้งฐานข้อมูลและระบบสืบค้นบนเครื่อง Server ของหน่วยงาน) และ on Cloud (ติดตั้งบนระบบคลาวด์)

เพื่อให้เห็นภาพรวมของโปรแกรมห้องสมุดว่ามีระบบอะไร ทำงานอะไรได้บ้าง จึงขอนำเสนอรายการระบบงานย่อย (Module) พร้อมคำอธิบายสั้นๆ โดยตัวโปรแกรมจะมีระบบงานหลัก 4 ระบบ คือ ระบบที่ 1 ถึง 4 ส่วนที่เหลือเป็นระบบเสริม ที่บริษัททำมาเป็น Option ให้เลือกจัดซื้อจัดหามาใช้ ในเวลาที่ต้องการหรือจำเป็นต้องใช้เท่านั้น

1. ระบบงานลงทะเบียน (Cataloging)
   เพื่อลงทะเบียนหนังสือและสื่อต่างๆ (ยกเว้นวารสาร-ดัชนีวารสาร) แนวคิดการออกแบบ ต้องง่ายที่สุด ขั้นตอนการทำงานต้องน้อยที่สุด ลดโอกาสที่ผู้ใช้จะทำงานผิดพลาดให้มากที่สุด ให้ทุกอย่างจบในหน้าเดียว
   
   ข้อมูลที่เห็นว่า สามารถเติมให้ได้ ก็เติมให้ทันที เช่นเลขทะเบียน วันลงทะเบียน เติม ฉ. หรือ c. สำหรับฉบับที่ เติม ล. หรือ v. สำหรับเล่มที่ การเติม หน้า หรือ p. สำหรับจำนวนหน้า ตามภาษาหนังสือหลักของหนังสือ
   
   ในการเพิ่มชื่อเรื่อง มีระบบตรวจสอบและแสดงชื่อที่ซ้ำกับที่กรอก หากพบว่า เป็นเรื่องเดียวกัน ผู้แต่งคนเดียวกัน ปีพิมพ์ พิมพ์ครั้งที่เดียวกัน สามารถเพิ่มสำเนาได้ทันที แต่หากพบว่า เป็นเรื่องเดียวกัน แต่ครั้งที่พิมพ์ หรือเล่มที่ แตกต่างกัน ก็สามารถ Copy ข้อมูลแล้ว แก้ไขเพื่อลงทะเบียนเป็นเล่มใหม่
   
   ที่สำคัญ ต้องให้การลงทะเบียนเกิดข้อผิดพลาดน้อยที่สุด ปัญหาลงรายการสำนักพิมพ์ อย่างซีเอ็ด ยุเคชั่น หรือ ยูเคชั้น หรือ ซีเอ็กยุเกชั่น ฯลฯ ชื่อผู้แต่ง เช่น ประเวศ วะสี หรือ ประเวส วะสี หรือ ประเวท วะสี ฯลฯ ต้องไม่มีหรือมีน้อยที่สุด เพราะหากผิด สมาชิกจะหาหนังสือเล่มนี้ไม่พบ (ในกรณีที่พบว่าข้อมูลผิด โปรแกรมมีหน้าจอสำหรับ การแก้ไขข้อมูล โดยไม่ต้องไล่หา ไล่เปิด ไล่แก้ทีละรายการ)
   
   ข้อมูลผู้แต่ง หัวเรื่อง คำสำคัญ ลงได้ตามคความเป็นจริง ตามที่ต้องการ ไม่จำกัดแค่ 3-4 ช่อง เพราะยิ่งใส่มาก โอกาสที่หนังสือจะถูกค้นหาพบก็มีมากขึ้น
   
   การพิมพ์บาร์โค้ด พิมพ์สันปก สามารถพิมพ์บนสติ๊กเกอร์ลาเบลสำเร็จรูป (Lab Sticker) พิมพ์แล้วลอกออกมาใช้ ไม่ต้องตัดเป็นช่องๆ เอง ถ้าใช้ยังไม่หมดแผ่น สามารถนำมาใช้พิมพ์ต่อได้ ถ้าเปลี่ยนเครื่องพิมพ์แล้วพิมพ์ไม่ตรงช่อง ลอกออกมาแล้วตัวหนังสือขาด ผู้ใช้สามารถแก้ไขปรับแต่งตำแหน่งได้เอง ฯลฯ

2. ระบบงานสืบค้นทรัพยากร (OPAC or Inquiry)
   เป็นระบบที่ผู้ใช้คือ สมาชิกหรือผู้ใช้บริการห้องสมุด จึงออกแบบมราให้เข้าใจง่าย ดูแล้วรู้ทันที ว่าจะใช้อย่างไร มีระบบสืบค้นจากหลากหลายแหล่งค้น เช่น ชื่อเรื่อง ชื่อผู้แต่ง หัวเรื่อง สำนักพิมพ์ ฯลฯ สามารถระบุประเภทวัสดุหรือไม่ระบุก็ได้ สามารถระบุปีที่พิมพ์ที่ต้องการ ตั้งแต่ ถึง หรือไม่ระบุก็ได้
   
   เมื่อพบ ระบบจะแสดงข้อมูลที่ถูกต้องรวดเร็วและครบถ้วนเช่น รายชื่อหนังสือ รายละเอียดในแต่ละเล่มตามที่ลงทะเบียน รวมถึงจำนวนสำเนาที่พบ สถานที่เก็บ, สถานะแต่ละสำเนา หากสำเนาไหนถูกยืมอยู่ ก็จะแแจ้งว่ามีกำหนดคืนเมื่อไหร่ รวมถึงสามารถคลิ๊กชื่อผู้แต่ง หัวเรื่อง เพื่อดูว่า มีหนังสือเล่มอื่นที่มีผู้แต่งคนเดียวกัน หรือหัวเรื่องเดียวกันกับที่คลิ๊กอีกหรือไม่
   

3. ระบบสมาชิก (Patron)
   เพื่อเพิ่ม ลบ แก้ไขข้อมูลสมาชิก สามารถระบุประเภทสมาชิก เพื่อใช้กำหนดเงื่อนไขการยืมคืนที่แตกต่างกัน รองรับการใช้เลขบัตรประชาชน เป็นรหัสสมาชิก รองรับการใช้บัตร RFID การสแกนลายนิ้วมือ สแกนใบหน้า สามารถถ่ายภาพสมาชิกด้วยกล้อง Web Cam มีระบบพิมพ์บัตรสมาชิก เป็นต้น
   
   สำหรับห้องสมุดสถานศึกษา ที่มีสมาชิกเข้าออกจำนวนมากในแต่ละปี บริษัทมีระบบนำเข้าข้อมูลสมาชิกจากไฟล์ Excel ไว้รองรับ โดยแทนที่จะให้ปรับเรียงคอลัมภ์ใน Excel ตามที่โปรแกรมกำหนด แต่บริษัทเปลี่ยนแนวคิด ให้ผู้ใช้ปรับโปรแกรมตามเรียงคอลัมภ์ในโปรแกรม ตามไฟล์ Excel จึงไม่ต้องคอยปรับไฟล์ Excel ในแต่ละปี
   
   เมื่อนำเข้าระบบจะจัดการข้อมูลให้โดยอัตโนมัติ เช่นการเพิ่มข้อมูลสำหรับนักเรียน/นักศึกษาที่เข้าใหม่ อัพเดทข้อมูลนักศึกษาเก่าเช่น ย้ายห้อง ย้ายคณะ เปลี่ยนชื่อ นามสกุล ฯลฯ และเปลี่ยนประเภทสมาชิกเป็นพ้นสภาพ เมื่อระบบไม่พบชื่อสมาชิกในไฟล์ Excel
   
   
4. ระบบงานยืมคืน (Circulation)
   หัวใจสำคัญของระบบนี้คือ ต้องง่ายและรวดเร็ว เพราะเป็นระบบที่ต้องใช้งานทุกวันที่เปิดทำการ และเป็นระบบงานที่มีผู้มารอรับบริการ การออกแบบระบบ จึงเน้นให้มีขั้นตอนการทำงานที่เรียบง่าย ไม่ซับซ้อน อาจกล่าวได้ว่า Digital Librarian คือต้นแบบของแนวคิดการออกแบบระบบที่ไม่ต้องสลับหน้าจอการยืม กับการคืน ไม่ต้องคลิ๊กที่ช่องหนึ่ง เพื่อสแกนบาร์โคัดบัตรสมาชิก แล้วไปคลิ๊กที่อีกช่องพื่อสแกนบาร์โค้ดหนังสือ เพราะทุกอย่างทำได้ที่ช่องเดียวกัน แม้แต่การรับชำระค่าปรับ ในการยืมคืนปกติจึงไม่ต้องสลับเครื่องมือไปมาให้สับสนวุ่นวาย
   
   เมื่อมีการสแกนยืม ระบบจะตรวจสอบเงื่อนไขต่างๆ ให้โดยอัตโนมัติ และจะแจ้งเตือนด้วยเสียงและข้อความ หากพบความผิดปกติตามเงื่อนไขที่ตั้งไว้ เช่น ยืมเต็มโควต้าแล้ว สมาชิกอยู่ใน Blacklist หรือหมดอายุสมาชิกไปแล้ว หรือมีหนังสือค้างเกิน มีค่าปรับค้างเกินกำหนด เป็นต้น และจะเปิดโอกาสให้เจ้าหน้าที่ตัดสินใจเองว่า จะให้ยืมหรือไม่
   
   หากส่งคืนเกินกำหนด และมีค่าปรับ สามารถรับค่าปรับบางส่วน และแสดงค่าปรับที่ค้างชำระเมื่อใช้บริการในครั้งๆ ไป มีระบบคำนวณเงินทอน นอกจากนี้ บรรณารักษ์สามารถพิจารณาลดค่าปรับ หรือไม่ปรับตามที่เห็นสมควรได้
   
   รองรับการระบุสมาชิกได้หลากหลายวิธี ตั้งแต่พื้นฐานที่สุดคือ สแกนบาร์โค้ดบนบัตร การคีย์รหัสสมาชิก การค้นหาโดยกรอกชื่อสมาชิก(ที่หน้าจอยืมคืนได้โดยตรง) การใช้บัตร RFID และมี Option ให้เลือกใช้เช่น ใช้บัตรประชาชน สแกนลายนิ้วมือ และล่าสุดการสแกนใบหน้า
   
   
5. ระบบสืบค้นและให้บริการผ่านเว็บ บราวเซอร์ (Web OPAC)
   ทำหน้าที่เช่นเดียวกับระบบงานสืบค้นทรัพยากร (ระบบที่ 2) แต่สะดวกกว่า เนื่องจากไม่ต้องติดตั้งโปรแกรม เพียงเปิดเว็บ บราวเซอร์ อาทิ Chrome, Edge, Firefox ฯลฯ พิมพ์ url หรือที่อยู่ของระบบ ก็สามารถใช้งานได้ทันที (และสามารถ add เป็น Bookmarks หรือตั้งค่าเป็นหน้าแรก หรือเลือกเมนู Install page as app.. เพื่อเปิดใช้ในคราวต่อไป โดยไม่ต้องพิมพ์ url)
   
   เนื่องจากไม่ต้องติดตั้งโปรแกรมบนเครื่องที่ใช้สำหรับสืบค้น จึงสามารถค้นได้จากทุกเครื่องที่อยู่ในเครือข่าย และยังรองรับการสืบค้นผ่านอินเตอร์เน็ตได้ด้วย โดยเฉพาะหากใช้งานระบบคลาวด์ (Cloud) สมาชิกจะสามารถสืบค้น หรือดูข้อมูลต่างๆ ได้แบบทุกที่ ทุกเวลา
   
   บริษัท ออกแบบให้ผู้ใช้สามารถคลิ๊กดูรายละเอียดของหนังสือเล่มที่ต้องการในหน้าจอที่แสดงรายการที่พบได้โดยตรงทันที สมาชิกจึงไม่ต้องคลิ๊กสลับหน้าจอกลับไปกลับมา ทำให้สมาชิกรู้สึกสะดวกสบายมากกว่า
   
   ระบบนี้ นอกจากใช้สืบค้นแล้ว ยังสามารถเรียกดูข้อมูลที่น่าสนใจ อาทิ รายชื่อหนังสือใหม่ (ในช่วงระยะเวลาที่ผู้ใช้สามารถเลือกได้ เช่น 30 วัน 60 วัน ฯลฯ) ดูข้อมูลหนังสือที่ถูกยืมมากที่สุด (Top hit) หนังสือแนะนำ ดูประวัติการยืม สถานะการยืมสมาชิก การจอง(เมื่อใช้ระบบจองและบริหารการจอง) และยืมต่อได้ด้วยตัวเอง ฯลฯ
   

6. ระบบงานวารสาร (Periodical)
   เพราะการลงทะเบียนวารสารมีรายละเอียดที่แตกต่างจากหนังสือและวัสดุสารสนเทศอื่นๆ จึงไม่เหมาะที่จะลงทะเบียนด้วยหน้าจอเดียวกับการลงทะเบียนหนังสือ (แต่ก็พอกล้อมแกล้มใช้ได้ หากต้องการเพียงให้รู้ว่า มีหรือไม่มีวารสารฉบับที่ต้องการเท่านั้น และไม่ได้มีการเก็บวารสารไว้นานๆ หลายๆ ปี) ที่แตกต่างกับสื่ออื่นๆ คือภายใต้ชื่อเรื่องเดียวกัน วารสารจะมีฉบับต่างๆ ออกตามวาระ และมีเนื้อหาภายในแต่ละฉบับที่หลากหลาย (ซึ่งหาก เป็นเนื้อหาที่น่าสนใจ สามารถลงทะเบียนในระบบดัชนีวารสาร ที่จะกล่าวถึงต่อไป) ระบบนี้ เป็นเรื่องของการสร้างรายการวารสารที่จะได้รับภายในอายุสมาชิก ว่า จะได้รับวารสารปีที่ ฉบับที่ วันเดือนปีอะไรบ้าง และทำการลงทะเบียนรับ เมื่อได้รับจริง
   
   
7. ระบบดัชนีวารสาร (Journal Indexing Module)
   เนื้อหาบทความ ข้อเขียน ที่อยู่ในวารสารฉบับใดๆ ที่บรรณารักษ์ เห็นว่าน่าสนใจ จะถูกนำมาลงทะเบียนภายใต้ระบบนี้ โดยจะมีระบุรายละเอียดเช่นชื่อบทความ, ชื่อผู้เขียน, อยู่ในวารสารอะไร ฉบับไหน หน้าที่เท่าไหร่ เป็นต้น
   
   
8. ระบบ Import ข้อมูลตามมาตรฐาน Marc21
   เพื่อนำเข้าข้อมูลจากห้องสมุดอื่นๆ (ทั้งในและต่างประเทศ ที่เปิดให้ Download) ที่อยู่ในรูปแบบ Marc21 เข้ามาลงทะเบียนโดยไม่ต้องกรอกข้อมูลเอง อย่างไรก็ดี ประโยชน์ของระบบนี้ จะมีมากหรือน้อย ขึ้นอยู่กับข้อมูลหนังสือที่จะลงทะเบียน ว่ามีอยู่หรือไม่ในระบบอินเตอร์เน็ต สำหรับห้องสมุดที่มีหนังสือภาษาต่างประเทศ มีโอกาสการใช้ประโยชน์ได้มากกว่า ขณะที่ในประเทศไทย อาจได้ประโยชน์น้อยเนื่องจาก ห้องสมุดที่ให้ดาวน์โหลดข้อมูลแบบ Marc21 ยังจำกัดอยู่ในกลุ่มมหาวิทยาลัยเท่านั้น
   
   ปัจจุบัน บริษัทได้พัฒนาให้รองรับการนำเข้าข้อมูลที่อยู่ในรูป MarcXML ด้วย
   
   
9. ระบบหลากสื่อ (Multimedia)
   สำหรับการใส่ภาพปก ภาพสมาชิก และไฟล์มัลติมีเดีย เช่น ไฟล์ภาพ , ไฟล์เสียง, ไฟล์วิดิโอ, PDF, ไฟล์ Word, Excel, Powerpoint ฯลฯ ลงในระบบห้องสมุด เพื่อให้ผูัใช้บริการ สามารถเปิดดู อ่าน ฟัง ได้
   
   ล่าสุด บริษัทได้เปลี่ยนวิธีการนำเข้าไฟล์ไปยังเครื่อง Server จากเดิมที่ใช้วิธีการแชร์ โฟลเดอร์ และวิธี FTP ซึ่งยุ่งยากและเสี่ยงต่อการถูกโจมตี มาเป็นการใช้ sFTP ซึ่งมีความปลอดภัยมากกว่า
   
   นอกจากนี้ ยังรองรับการใส่ url (ลิงค์ที่อยู่ของไฟล์) เช่น Ebook แจกฟรี, วิทยานิพนธ์ ผลงานวิชาการ ฯลฯ ที่มีอยู่แล้ว ทั้งในเครือข่ายภายใน (Intranet) หรือบน Internet จึงลงทะเบียนไฟล์ Ebook หรือเอกสารต่างๆ ได้เป็นจำนวนมาก เพราะไม่ต้องดาวน์โหลดไฟล์มาใส่ในเครื่อง Server จึงไม่เปลืองพื้นที่จัดเก็บ
   
   
10. ระบบจองและบริหารการจอง (Reservation)
    กรณีที่หนังสือที่ต้องการไม่พร้อมให้บริการ ผู้ใช้บริการสามารถทำรายการจอง ยกเลิกหรือเปลี่ยนรายการที่ต้องการจองได้ด้วยตัวเอง บรรณารักษ์สามารถแจ้งไปยังคิวจองอันดับถัดไป เมื่อได้รับคืนหนังสือ ผ่าน App Telegream (เมื่อใช้ระบบ Telegream notify)
    
    
11. ระบบสำรองฐานข้อมูล (Backup)
    เพื่อสำรองฐานข้อมูล ลดความเสี่ยงหากเกิดปัญหากับฐานข้อมูล เช่น ติดไวรัส ฮาร์ดดิสก์เสีย เป็นการสำรองลงเครื่องที่ใช้งาน (Client) แต่ละเครื่อง หากเกิดปัญหาที่เครื่องแม่ข่าย (Server) ที่ใช้เก็บข้อมูล จะสามารถนำข้อมูลล่าสุดที่สำรองที่เครื่องลูกมาใช้งานได้ โดยการสำรองจะเก็บในรูปไฟล์ที่ถูกบีบอัด ระบุชื่อไฟล์เป็นปีเดือนวันและเวลาที่สำรอง เพื่อไม่ให้ทับกัน และจัดเก็บลงใน Drive d: เพื่อลดความเสี่ยงจากปัญหาไวรัส
    
    
12. ระบบการแจ้งเตือนผ่าน App Telegram (Telegram Notify)
    การส่ง Notify หรือข้อความไปยังสมาชิก ถือเป็นบริการที่ช่วยยกระดับคุณภาพการให้บริการ และส่งเสริมภาพลักษณ์ของห้องสมุดในแง่การให้บริการในเชิงรุก ข้อความที่ส่งได้แก่ การส่งข้อความเมื่อมีการยืม พร้อมกำหนดวันส่งคืน การส่งข้อความเมื่อมีการคืน มียอดค่าปรับ ข้อความเมื่อชำระค่าปรับ เพื่อเป็นหลักฐาน การส่งข้อความเพื่อเตือนให้ส่งหนังสือที่ถึงกำหนดส่งวันนี้ และ/หรือในวันทำการถัดไป ส่งผลการจอง และแจ้งให้รับหนังสือจอง เมื่อมีผู้มาคืนหนังสือแล้ว เป็นต้น โดยข้อความเหล่านี้ เป็นการส่งแบบส่วนตัว ถึงสมาชิกโดยตรง
    
    ขณะที่ การแจ้งรายการหนังสือใหม่ รายการหนังสือที่บรรณารักษ์แนะนำให้อ่าน สามารถส่งเข้ากลุ่มสมาชิกได้ ไม่ต้องให้โปรแกรมไล่ส่งทีละคนๆ
    
    สำหรับ Telegram เป็น App ที่ใช้สำหรับรับส่งข้อความ โทร และอื่นๆ เช่นเดียวกับ LINE ในประเทศไทย App Telegram อาจไม่เป็นที่รู้จักเท่า LINE แต่จากข้อมูลยอดการใช้งานทั่วโบก พบว่า Telegram เป็น App ที่ได้รับความนิยมเป็นอันดับที่ 4 มียอดผู้ใช้ประมาณ 1,000 ล้านบัญชี (อันดับ 1 WhatsApp-3,000ล้านบัญชี อันดับ 2 WeChat-1,400 ล้านบัญชี อันดับ 3 Messenger-1,000 บัญชี) ขณะที่ LINE อยู่อันดับ 8 มียอดผู้ใช้ประมาณ 200 ล้านบัญชี
    
    ในทางปฏิบัติเนื่องจาก LINE เป็น App ที่ได้รับความนิยมในไทยเราจึงใช้ App นี้ในการรับส่งข้อความทั่วไปตามปกติ และจะใช้ App Telegram ในการรับข้อความ Notify โดยปัจจุบัน โปรแกรมระบบงานต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นคนไทยหรือต่างประเทศ เริ่มใช้ Telegram ในการรับ-ส่ง Notify กันมากขึ้น โดยเฉพาะหลังจาก LINE ยกเลิกการให้บริการ Notify เมื่อต้นปี 2568
    
    ข้อดีประการหนึ่ง (ที่แตกต่างจาก LINE) คือ สมาชิกที่ต้องการสมัครรับ Notify จากห้องสมุด สามารถทำได้ง่ายๆ ด้วยตัวเอง ผ่าน QR code โดยทางห้องสมุดไม่ต้องดำเนินการใดๆ (สำหรับ LINE สมาชิกต้องสมัครับบริการ Notify จากทาง LINE ก่อน โดยต้องกรอกข้อมูล และทำตามขั้นตอน เพื่อขอรับ Token ซึ่งเป็นข้อความตัวอักษรผสมตัวเลขยาวกว่า 20 ตัวอักษร จนต้อง Copy เพื่อส่งให้เจ้าหน้าที่ห้องสมุด Copy ไปแปะในฐานข้อมูลสมาชิก ซึ่งยุ่งยากทั้งสมาชิกและเจ้าหน้าที่)
    
    ในการใช้งาน Telegram Notify ก็ไม่ได้เพิ่มภาระงานให้เจ้าหน้าที่ เนื่องจากบริษัทได้พัฒนาให้งานส่วนใหญ่ที่ต้องทำ ให้โปรแกรมทำให้โดยอัตโนมัติ เช่นเมื่อมีการยืม-คืนหนังสือ-จ่ายค่าปรับ โปรแกรมจะส่งข้อความไปยัง Telegram ของสมาชิกได้ทันที หรือการแจ้งเตือนให้คืนหนังสือที่ถึงกำหนดคืนวันนี้ และ/หรือ วันทำการถัดไป ก็มีหน้าจอให้เจ้าหน้าที่ตั้ง Schedule ด้วยวิธีง่ายๆ (ไม่ต้องยุ่งยากกับการทำ Task Schedule บน Windows) เพื่อให้ Server ส่งข้อความไปยังสมาชิกโดยอัตโนมัติ เมื่อถึงเวลาที่กำหนด
    
    งานอย่างการแจ้งรายการหนังสือใหม่ รายการหนังสือแนะนำ การทวงหนังสือ/ค่าปรับ บรรณารักษ์สามารถเลือกทำ เมื่อต้องการทำ ด้วยวิธีง่ายๆ เช่นเดียวกัน
    
    
13. ระบบ RFID
    ทำงานควบคู่กับอุปกรณ์ Hardware ต่างๆ เช่น เครื่อง Reader สำหรับทำการยืมคืน, ประตูป้องกันขโมย, อุปกรณ์สำหรับเช็คสต็อค รวมถึง Tag หรือแผ่นแผงวงจรที่ติดอยู่ในหนังสือแต่ละเล่ม ฯลฯ การสื่อสารระหว่างโปรแกรมกับ Hardware ทำผ่านโปรโตคอลหรือรูปแบบการสื่อสารที่เป็นมาตรฐานสากล ที่เรียกว่า SIP2 ซึ่งจะดีกว่า การเขียนโปรแกรม API เพื่อติดต่อ Hardware โดยตรง เพราะการสื่อสารแบบ SIP2 เป็นมาตรฐานสากลที่บริษัทผู้ผลิตต้องมีเพื่อรองรับอยู่แล้ว จึงจะไม่ผูกติดกับ Hardware ของบริษัทใดบริษัทหนึ่ง
    
    การนำระบบนี้มาใช้ ส่วนใหญ่จะใช้สำหรับการให้บริการยืมคืนด้วยตัวเอง เนื่องจากผู้ยืมจะต้องทำรายการยืมก่อน ระบบจะล้างสัญญาณกันขโมยให้เมื่อทำรายการยืมเสร็จ ผู้ยืมจึงสามารถนำหนังสือออกจากห้องสมุดได้ โดยเครื่องกันขโมยจะไม่ส่งสัญญาณเตือน ขณะที่ระบบแถบแม่เหล็กกันขโมยที่สอดไว้ในหนังสือแต่ละเล่ม ที่นิยมใช้กันในช่วงก่อนหน้านี้ จะไม่สามารถตอบโจทย์เรื่องการให้บริการยืมคืนด้วยตัวเองได้ เพราะขั้นตอนในการยืม และการล้างสัญญาณกับขโมย เป็นคนละขั้นตอนกัน จึงสามารถล้างสัญญาณได้ โดยไม่ต้องทำรายการยืมก็ได้
    
    

14. ระบบสแกนลายนิ้วมือ (Fingerscan)
    ใช้เพื่อแสดงตัวตนในระบบยืมคืน และนับผู้เข้าใช้บริการ ทำให้ไม่ต้อง พกบัตร หรือคีย์รหัส ข้อจำกัดของระบบนี้โดยทั่วไป คือปัญหาลายนิ้วมือไม่ชัด ชื้นไป แห้งไป หรือสกปรก ทำให้สแกนไม่ได้หรือสแกนได้ยาก แต่ก็เป็นส่วนน้อย ซึ่งอาจแก้ปัญหาด้วยการคีย์รหัสแทน
    

15. ระบบสแกนใบหน้า (Facescan)
    ใช้แสดงตัวตนเช่นเดียวกับระบบสแกนลายนิ้วมือ ข้อดีคือ ผู้ใช้ไม่ต้องสัมผัสอุปกรณ์ ในระบบนับผู้เข้าใช้บริการสามารถใช้ได้กับกล้องที่ Built-in ติดกับหน้าจอคอมพิวเตอร์หรือกล้อง Webcam ราคาหลักร้อยติดหน้าจอและใช้สแกนได้
    
    สำหรับระบบยืมคืน สามารถใช้กล้อง Built-in หรือ Webcam ได้เช่นกัน แต่สมาชิกจะไม่เห็นตอนสแกนว่า ใบหน้าอยู่ในกรอบหรือไม่ เนื่องจากเจ้าหน้าที่ต้องใช้จอคอมพิวเตอร์ในการให้บริการ จึงอาจดูไม่สะดวกเช่นเดียวกับการถ่ายภาพบัตรประชาชน บริษัทจึงพัฒนาระบบให้สามารถใช้กล้องมือถือมาใช้ในการให้บริการยืมคืนได้
    
16. ระบบสืบค้น ยืม และรับบริการข้อมูลอื่นๆ ผ่าน Smartphone ระบบ Android (Library Services on Mobile)
    ระบบนี้ ทำงานเหมือนระบบสืบค้นบนเว็บบราวเซอร์แทบทุกประการ ยกเว้นการสืบค้นที่มีเพียง 3 แหล่งค้นหลักคือ ชื่อเรื่อง ชื่อผู้แต่ง หัวเรื่อง แต่มีข้อได้เปรียบกว่าระบบสืบค้นผ่านเว็บ บราวเซอร์ คือ ผู้ใช้บริการสามารถดูได้จากแบบทุกที่ ทุกเวลา ผ่านอุปกรณ์เคลื่อนที่ ไม่ว่าจะระบบ Android หรือ IOS ได้แก่ Smartphone, Tablet, IPad, IPhone นอกจากนี้ในการสืบค้น สมาชิกสามารถใช้ประโยชน์จากฟังก์ชั่น Speech Recognition ในการพูดคำที่ต้องการค้นหา แทนการพิมพ์ได้
    
    อย่างไรก็ดี การสืบค้นแบบทุกที่ ทุกเวลา เครื่อง Server ต้องสามารถใช้บริการสืบค้นผ่านระบบ Internet เท่านั้น โดยอาจใช้โปรแกรมห้องสมุดบนระบบ on Cloud แต่หากเป็นระบบปิดใช้เฉพาะภายในองค์กร จะใช้งานผ่านเครือข่ายไร้สาย (WIFI) แทน ซึ่งอาจไม่สะดวกเพราะเครื่อง Server และอุปกรณ์ต้องอยู่ใน WIFI เดียวกัน

ดูตัวอย่างหน้าจอทำงาน บางระบบ ได้ที่ ตัวอย่างหน้าจอ ครับ เป็นหน้าจอก่อนการอัพเดทนะครับ